Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:

KAMU GÖREVLİLERİNİN GENELİNE VE HİZMET KOLLARINA YÖNELİK MALİ VE SOSYAL HAKLARA İLİŞKİN 2022 VE 2023 YILLARINI KAPSAYAN 6. DÖNEM TOPLU SÖZLEŞME

25 AĞUSTOS 2021 ÇARŞAMBA

New

BİRİNCİ KISIM

Genel Hükümler

Kapsam

MADDE I- (1) Bu Toplu Sözleşme; kamu görevlilerinin geneline ilişkin mali ve sosyal haklarla ilgili bölümü 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarının, her bir hizmet kolu kapsamına giren mali ve sosyal haklarla ilgili bölümü ise ilgili hizmet kolu kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarının kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlileri hakkında uygulanır.

(2)Bu Toplu Sözleşmede düzenlenmeyen mali ye sosyal haklar hakkında ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.

Dayanak

MADDE 2- (1) Bu Toplu Sözleşme, 4688 sayılı Kanunun 28-32 nci maddelerine dayanılarak akdedilmiştir.

Yürürlük süresi ve tereddütlerin giderilmesi

MADDE 3

- (1) Bu Karar, 1/1/2022-31/12/2023 tarihleri arasında uygulanır.

(2) Bu Kararın uygulamasına ilişkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve uygulamayı yönlendirmeye, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı görevli ve yetkilidir.

Taraflar

MADDE 4- (1) Bu toplu sözleşmenin tarafları;

A)Kamu idaresi adına Kamu İşveren Heyeti Başkam,

B)Kamu görevlileri adına;

1)Kamu görevlilerinin geneline yönelik mali ve sosyal haklarla ilgili olarak Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti Başkanı (MEMUR-SEN Genel Başkam),

2)Hizmet kollarına yönelik mali ve sosyal haklarla ilgili olarak;

a- Büro, bankacılık ve sigortacılık hizmet kolunda BÜRO MEMUR-SEN temsilcisi,

b- Eğitim, öğretim ve bilim hizmet kolunda EĞİTİM BİR-SEN temsilcisi,

c- Sağlık ve sosyal hizmet kolunda SAĞLIK-SEN temsilcisi,

ç- Yerel yönetim hizmet kolunda BEM-BİR-SEN temsilcisi,

d- Basın, yayın ve iletişim hizmet kolunda BİRLİK HABER-SEN temsilcisi,

e- Kültür ve sanat hizmet kolunda KÜLTÜR MEMUR-SEN temsilcisi,

f- Bayındırlık, inşaat ve köy hizmet kolunda BAYINDIR MEMUR-SEN temsilcisi,

g- Ulaştırma hizmet kolunda ULAŞTIRMA MEMUR-SEN temsilcisi,

h- Tarım ve ormancılık hizmet kolunda TOÇ BİR-SEN temsilcisi,

i- Enerji, sanayi ve madencilik hizmet kolunda ENERJİ BİR-SEN temsilcisi,

i- Diyanet ve vakıf hizmet kolunda DİYANET-SEN temsilcisidir.

İKİNCİ KISIM

Kamu Görevlilerinin Geneline Yönelik Mali ve Sosyal Haklar

BİRİNCİ BÖLÜM

Kamu Görevlilerinin Geneline Yönelik Toplu Sözleşme

Katsayıların belirlenmesi ve ücretlerin artırılması

MADDE 5- (1) 1/1/2022 - 30/6/2022 döneminde geçerli olmak üzere;

a)14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 154 üneii maddesi uyarınca aylık gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge rakamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylık katsayısı (0,188787), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı (2,954897), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısı ise (0,059870) olarak uygulanır.

b)399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinin (c) bendi uyarınca sözleşmeli olarak çalıştırılan personelin ücret tavanı 10.332,85 TL’ye yükseltilmiştir.

c)6/6/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ücret tavanı 9.211,50 TL’ye yükseltilmiştir.

ç) Mevzuatı uyarınca istihdam edilen sözleşmeli personelin hizmet sözleşmesi esaslarında yer alan ve 7/7/2021 tarihli ve 421208 sayılı Hazine ve Maliye Bakanlığı Genelgesiyle yükseltilmiş bulunan taban ve tavan ücretleri ° b5 oranında artırılmıştır.

d)Mevzuatı uyarınca vize edilmiş sözleşmeli personel pozisyonlarının, 421208 sayılı Hazine ve Maliye Bakanlığı Genelgesiyle yükseltilmiş bulunan taban ve tavan ücretleri %5 oranında artırılmıştır.

e)Çeşitli statülerde sözleşmeli olarak çalıştırılanların, 421208 sayılı Hazine ve Maliye Bakanlığı Genelgesiyle artırılmış olan mevcut brüt sözleşme ücretleri %5 oranında artırılmıştır.

(2)1/7/2022- 31/12/2022 döneminde geçerli olmak üzere;

a)14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 154 üncü maddesi uyarınca aylık gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge rakamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylık katsayısı (0,202002), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı (3,161740), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısı ise (0,064061), olarak uygulanır,

b)399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinin (c) bendi uyarınca sözleşmeli olarak çalıştırılan personelin ücret tavanı 11 .056,15 TL’ye yükseltilmiştir.

c)6/6/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kumlu Kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştın İmasına İlişkin Esasların 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ücret tavanı 9.856,31 TL’ye yükseltilmiştir.

ç) Mevzuatı uyarınca istihdam edilen sözleşmeli personelin hizmet sözleşmesi esaslarında yer alan ve birinci fıkranın (ç) bendi uyarınca yükseltilmiş bulunan taban ve tavan ücretleri %7 oranında artırılmıştır.

d)Mevzuatı uyarınca vize edilmiş sözleşmeli personel pozisyonlarının, birinci fıkranın (d) bendi uyarınca yükseltilmiş bulunan taban ve tavan ücretleri %7 oranında artırılmıştır.

e)Çeşitli statülerde sözleşmeli olarak çalıştırılanların, birinci fıkranın (e) bendi uyarınca artırılmış olan mevcut brüt sözleşme ücretleri %7 oranında artırılmıştır,

(3)1/1/2023- 30/6/2023 döneminde geçerli olmak üzere;

a)14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 154 üncü maddesi uyarınca aylık gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge rakamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylık katsayısı (0,218163), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı (3,414679), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve malı sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısı ise (0,069186), olarak uygulanır.

b)399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinin (c) bendi uyarınca sözleşmeli olarak çalıştırılan personelin ücret tavam 11,940,64 TL’ye yükseltilmiştir.

c)6/6/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ücret tavanı 10.644,81 TL’ye yükseltilmiştir.

ç) Mevzuatı uyarınca istihdam edilen sözleşmeli personelin hizmet sözleşmesi esaslarında yer alan ve ikinci fıkranın (ç) bendi uyarınca yükseltilmiş bulunan taban vc tavan ücretleri %8 oranında artırılmıştır.

d)Mevzuatı uyarınca vize edilmiş sözleşmeli personel pozisyonlarının, ikinci fıkranın (d) bendi uyarınca yükseltilmiş bulunan taban ve tavan ücretleri %8 oranında artırılmıştır.

e)Çeşitli statülerde sözleşmeli olarak çalıştırılanların, ikinci fıkranın (e) bendi uyarınca artırılmış olan mevcut brüt sözleşme ücretleri %8 oranında artırılmıştır.

(4)1/7/2023-31/12/2023 döneminde geçerli olmak üzere;

a)14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 154 üncü maddesi uyarınca aylık gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge rakamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylık katsayısı (0,231253), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı (3,619560), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısı ise (0,073338), olarak uygulanır.

b)399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinin (c) bendi uyarınca sözleşmeli olarak çalıştırılan personelin ücret tavam 12.657,08 TL’ye yükseltilmiştir.

c)6/6/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ücret tavam 11.283,50 TL’ye yükseltilmiştir.

ç) Mevzuatı uyarınca istihdam edilen sözleşmeli personelin hizmet sözleşmesi esaslarında yer alan ve üçüncü fıkranın (ç) bendi uyarınca yükseltilmiş bulunan taban ve tavan ücretleri %6 oranında artırılmıştır.

d)Mevzuatı uyarınca vize edilmiş sözleşmeli personel pozisyonlarının, üçüncü fıkranın (d) bendi uyarınca yükseltilmiş bulunan taban ve tavan ücretleri %6 oranında artırılmıştır.

e)Çeşitli statülerde sözleşmeli olarak çalıştırılanların, üçüncü fıkranın (e) bendi uyarınca artırılmış olan mevcut brüt sözleşme ücretleri %6 oranında artırılmıştır,

(5)Hazine ve Maliye Bakanlığı, 8 nci maddede öngörülen hallerin gerçekleşmesi durumunda birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarda belirlenmiş olan katsayıları, sözleşme ücreti artış oranlarını ve ücret tavanları ile 7 nci maddede yer alan ortalama ücret toplamı üst sınırlarım; anılan fıkralarda belirlenmiş olan artış oranı ile 8 inci madde uyarınca verilecek enflasyon farkını yansıtacak şekilde yeniden belirler ve duyurur.

Ücretleri Yüksek Planlama Kurulu Kararıyla belirlenmiş olan personel

MADDE 6- (1) Kamu iktisadi teşebbüslerinde, bağlı ortaklıklarında, özelleştirme kapsam ve programında bulunan kuruluşlarda 399 sayılı Kamın Hükmünde Kararnamenin eki (II) sayılı cetvele dahil pozisyonlarda istihdam edilen sözleşmeli personelin temci ücretleri ve bu personel için 29/12 2020 tarihli ve 3342 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında belirlenmiş bulunan temel ücret taban ve tavan tutarları ile özelleştirme programında bulunan kuruluşlarda 527 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 31 inci maddesine istinaden istihdam edilen sözleşmeli personelin ücretleri, 2022 yılının birinci ve ikinci altı aylık dönemleri ile 2023 yılının birinci ve ikinci altı aylık dönemlerinde 5 inci madde uyarınca aynı dönemler için kamu görevlilerinin mali haklarında yapılacak artış oranında artırılır. 527 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 31 inci maddesine istinaden istihdam edilen sözleşmeli personelin ücret tutan, ilgili dönemde 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (II) sayılı cetvele dahil emsali personelin toplam sözleşme ücreti tutarını geçemez.

Mali ve sosyal hakları 63! sayılı Kanım Hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesi kapsamında bulunan personel

MADDE 7- (1) 8/2/2002 tarihli ve 2002/3729 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının;

a)İkinci maddesinde yer alan ortalama ücret toplamı üst sının; 2022 yılının birinci altı aylık dönemi için 18.803,30 TL’ye ve ikinci altı aylık dönemi için 20.119,53 TL’ye, 2023 yılının birinci altı aylık dönemi için 21.729,09 TL’ye ve ikinci altı aylık dönemi için ise 23.032,83 TL’ye yükseltilmiştir.

b)Üçüncü maddesi kapsamında yer alan personelin mali ve sosyal haklan; bu maddede yer alan usul ve esaslar dahilinde 2022 yılının birinci ve ikinci altı aylık dönemleri ile 2023 yılının birinci ve ikinci altı aylık dönemleri için 5 inci madde uyarınca aynı dönemler için kamu görevlilerinin mali haklarında yapılacak artış oranında artırılır.

Enflasyon farkı ödemesi

MADDE 8- (1) Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan 2003-100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksinin;

a)2021 yılı Aralık ayı endeksinin 2021 yılı Haziran ayı endeksine göre altı aylık değişim oranının aynı dönem için verilen %3 oranını,

b)2022 yılı Haziran ayı endeksinin 2021 yılı Aralık ayı endeksine göre altı aylık değişim oranının 5 inci maddenin birinci fıkrasında 2022 yılının birinci altı aylık dönemi için öngörülen %5 oranını,

c)2022 yılı Aralık ayı endeksinin 2022 yılı Haziran ayı endeksine göre altı aylık değişim oranının 5 inci maddenin ikinci fıkrasında 2022 vıhnm ikinci altı aylık dönemi için öngörülen %7 oranını,

ç) 2023 yılı Haziran ayı endeksinin 2022 yılı Aralık ayı endeksine göre altı aylık değişim oranının 5 inci maddenin üçüncü fıkrasında 2023 yılının birinci altı aylık dönemi için öngörülen %8 oranını,

d)2023 yılı Aralık ayı endeksinin 2023 yılı Haziran ayı endeksine göre altı aylık değişim oranının 5 inci maddenin dördüncü fıkrasında 2023 yılının ikinci altı aylık donemi için öngörülen %6 oranını,

aşması halinde, 5 inci maddenin birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarında yer alan katsayılar, sözleşme ücreti artış oranlan ve ücret tavanîan ile 7 nci maddede yer alan ortalama ücret toplamı üst sının, söz konusu altı aylık dönemlere ilişkin enflasyon rakamının ilan edildiği ayın 1'inden geçerli olmak üzere aşan kısım kadar artırılır.

Sözleşmeli personele yiyecek yardımı

MADDE 9- (1) 19/11/1986 tarihli ve 86/11220 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği hükümlerinden aynı usul ve esaslar çerçevesinde sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilen personel de yararlanır.

Emekli olanlara ödenen tazminat

MADDE 10- (1) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 inci maddesinin (D) fıkrasında yer alan (12.105) gösterge rakamı (13.558) olarak uygulanır.

(2) Ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışanlar ile proje süreleriyle sınırlı olarak çalışanlar hariç olmak üzere sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilip sözleşmeleri emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı ya da sürekli iş göremezlik geliri bağlanması sebebiyle sona erenlerden mevzuatı veya sözleşmesi uyarınca benzeri mahiyette ödeme yapılmayanlar hakkında da 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 inci maddesinin (D) fıkrası hükmü uygulanır.

Burs aktı veya Devletçe okutulan çocuklar için aile yardımı ödeneği verilmesi

MADDE 11“ (1) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 202 nci maddesi ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 153 üncü maddesi uyarınca çocuk için verilmekte olan aile yardımı ödeneği, burs alan veya Devletçe okutulan çocuklardan anılan Kanunlarda bu ödeneğin verilmesine ilişkin diğer şartlan taşıyanlar için de aynı usul ve esaslar dahilinde ödenir.

Taşınır kayıt yetkilisi ve taşımı* mal sorumlularının mali sorumluluk zammı

MADDE 12- (1) 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (I) sayılı Cetvelin “(A) Genel İdare Hizmetleri Bölümü”nün 37 nci sırasında öngörülen mali sorumluluk zammı puanı, kadro veya görevleri itibarıyla mali sorumluluk zammından yararlanamayan veya daha düşük puan üzerinden söz konusu zamdan yararlananlardan taşınır kayıt yetkilisi veya taşınır mal sorumlusu olarak görevlendirilen Devlet memurları için de uygulanır. Anılan sırada yer alan puandan daha düşük malt sorumluluk zammı öngörülen kadro ve görevlerde bulunup, aym zamanda taşınır kayıt yetkilisi veya taşınır mal sorumlusu olarak görevlendirilen Devlet memurlarına kadro veya görevleri itibarıyla öngörülen mali sorumluluk zammı ayrıca ödenmez.

Müze araştırmacısı, arşivci, folklor araştırmacısı, kütüphaneci, kitap patologu ve sosyologların zam ve tazminatları

MADDE 13- (1) 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlanna Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (I) sayılı Cetvelin “(B) Teknik Hizmetler Böiümü”nün 4 üncü sırasında hizmet yılları dikkate alınarak öngörülen İş güçlüğü ve temininde güçlük zammı puanlan ile (ü) sayılı Özel Hizmet Tazminatı Cetvelinin “(E) Teknik Hizmetler” bölümünün 1 inci sırasının (d) bendinde dereceler itibarıyla öngörülen tazminat ve ek tazminat oranlan, kadroları teknik hizmetler sındına dahil müze araştırmacısı, arşivci, folklor araştırmacısı, kütüphaneci, kitap patologu ve sosyolog unvanlı kadrolarda bulunan Devlet memurları için de uygulanır. Bunlara anılan Bakanlar Kurulu Kararının diğer bölümlerinde belirlenmiş olan zam ve tazminatlar ödenmez.

Seyyar görev tazminatı

MADDE 14- (1) 6245 sayılı Harcırah Kanununun 49 uncu maddesi hükümlerine göre bölge sının esas alınarak yapılan seyyar görev tazminatı ödemelerinde de il sınırı esas alınır.

Hizmet tahsisli kamu konutlarının kapsamının genişletilmesi

MADDE 15- (I) Kurum ve kuruluşların meskun yerlerden uzak, sosyal ve ekonomik zorlukları olan, ulaşım ve iskan imkanları kısıtlı yerlerde bulunan baraj, termik santral, maden sahası ve ocakları, fabrika, işletme, şantiye, trafo, enerji dağıtım ve iletim merkezleri, gar ve istasyonlar gibi yerlerde bulunan kamu konuttan, 2946 sayılı Kamu Konutları Kanununun 3 üncü maddesinin (d) bendi gereğince hizmet tahsisli konut kapsamında saydır ve anılan Kanunun 5 inci maddesine göre bu konutlardan kira bedeli alınmaz.

(2) Bu kapsamdaki kamu konutlarının tespiti ilgili kurum ve kuruluş ile kurumun bulunduğu hizmet kolundaki yetkili sendika temsilcisinden oluşturulacak komisyonca belirlenir.

KİT’lerde konut kira bedeli

MADDE 16 - (1) Kamu iktisadi teşebbüslerince bedeli karşılığı kamu konutu tahsis edilen personelden, her yıl Milli Emlak Genel Tebliğleriyle belirlenen kira birim bedellerinin %85’i tahsil edilir.

Kiplerde kıdem ücreti

MADDE 17" (1) 399 sayılı Kanun Hükmünde Karamame’nin kıdem ücretini düzenleyen 28 inci maddesinde yer alan “6” ibaresi “60 ayı tamamlama”. 'T P ibaresi “ 120 ayı tamamlama”, "S6” ibaresi “180 ayı tamamlama”, “21” ibaresi “240 ayı tamamlama” şeklinde uygulanır.

İtfaiyecilerin hizmet sınıfı ve ek ödemesi

MADDE 18- (1) 2 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi eki Cetvellerde yardıma hizmetler sınıfında (YH) yer alan “İtfaiyeci” unvanlı kadroların hizmet sınıfı Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (GİH) olarak uygulanır.

(2)Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarında itfaiyeci ve AKFF memuru unvanlı personelin sosyal güvenlik işlemleri yukarıdaki fıkra hükümlerine göre yürütülür.

(3)Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları üc 2 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarında “İtfaiyeci” unvanlı kadro ve pozisyonlarda bulunanların 375 sayılı Kamın Hükmünde Kararnameye göre yararlanmakta oldukları ek ödeme oranlarına 5 puan ilave edilir.

Yükseköğretim kuramları disiplin kurullarında sendika temsilcisinin bulunması

MADDE 19- (1) Hakkında disiplin soruşturması yürütülen kamu görevlisinin üyesi olduğu sendikanın temsilcisi, yükseköğretim kurumlan disiplin ve yüksek disiplin kurullannda yer alır.

375 sayılı KHK’ye ekli (II) ve (III) sayılı Cetvellerde yer alan ücret göstergesi

MADDE 20~ (1) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (II) ve (III) sayılı Cetvellerde yer alan ücret göstergeleri “2.280” rakamının eklenmesi suretiyle uygulanır.

Avukatlık vekalet ücreti

MADDE 21- (1) 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde öngörülen “10.000” gösterge rakamı, “20.000” olarak uygulanır.

Programcı ve çözümleyicilerin zam ve tazminatları

MADDE 22- (1) 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (I) sayılı Cetvelin “(B) Teknik Hizmetler Bölümü’mün 4 üncü vc 5 inci sıralarında öğrenim durumları ve hizmet yıllan dikkate alınarak öngörülen iş güçlüğü ve temininde güçlük zammı puanlan ile (II) sayılı Cetvelin “(E) Teknik Hizmetler” bölümünün 1 inci sırasının (d) bendi ile 2 nci sırasında Öğrenim durumları ve dereceler itibarıyla öngörülen tazminat ve ek tazminat oranlan, kadrolan teknik hizmetler sınıfına dahil programcı ve çözümleyici unvanlı kadrolarda bulunan Devlet memurlan için de uygulanır. Bunlara anılan Bakanlar Kurulu Kararının diğer bölümlerinde belirlenmiş olan zam ve tazminatlar ödenmez.

Toplu sözleşme ikramiyesi

MADDE 23-(1)375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 4 üncü maddesinde yer alan “üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine” ibaresi, “kamu görevlisi sendikasının kurulu olduğu hizmet kolundaki sendika üyesi olabilecek toplam kamu görevlisi sayısının en az %î ’inden fasla sendika üyesi kaydeden sendikalara üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine” şeklinde, “kırkbeş Türk Lirası” ibaresi “2119 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarda” şeklinde uygulanır.

(2) Birinci fıkraya göre üye sayılarının tespitinde ödeme tarihi itibarıyla Resmi Gazetede en son yayımlanan “4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu Gereğince Kamu Görevlileri Sendikaları ile Konfederasyonların Üye Sayılarına ilişkin İstatistik Hakkında Tebliğ” esas alınır.

Servis hizmeti

MADDE 24- (1) Bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşların merkez teşkilatında görev yapan personele mesaiye geliş ve gidişleri için servis hizmeti sağlanır.

(2) Kamu kurum ve kuruluşlarının taşra birimlerinde var olan servis hizmetlerinden, kamu görevlileri de aynı şekilde faydalandırılır.

Bazı personelin giyecek yardımı

MADDE 25- (1) 657 sayılı Kanun veya diğer personel kanunlarına göre giyecek yardımından yararlanan kamu görevlileri hariç olmak üzere, kurumun ilgili mevzuatında personeline ayni olarak verilmesi öngörülen giyim yardımından resmi kıyafetler ile hizmetin gereği olarak iş yerlerinde görev esnasında giyilmesi zorunlu olan giyim eşyaları dışında kalanlar için ayni olarak verilmesi yerine, Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11 inci maddesi uyarınca belirlenen fiyatlar esas alınarak nakdi ödeme de yapılabilir.

KIT’lerde görev yapan müdürlerin özel hizmet tazminatı

MADDE 26- (1) KIT'lerde görev yapan başmüdür, kombina, fabrika, müessese vc işletme müdürlerinin 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (II) sayılı Cetvele göre dereceleri itibarıyla yararlanmakta oldukları tazminat oranlarına 25 puan ilave edilir.

(2) KIT’lerde görev yapan bölge müdür yardımcıları, şubc/kısım müdürleri ile birinci fıkrada sayılanların yardımcılarının 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (II) sayılı Cetvele göre dereceleri itibarıyla yararlanmakta oldukları tazminat oranlarına 10 puan ilave edilir.

Sivil savunma uzmanlanma özel hizmet tazminatıW

MADDE 27- (1) 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (II) sayılı Cetvele göre sivil savunma uzmanı kadrosunda bulunanların dereceleri itibarıyla yararlanmakta oldukları tazminat oranlarına 5 puan ilave edilir.

KIT’lerde görev yapan bazı personelin ek ödemesi

MADDE 28- (1) KIT’lerde 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında görev yapan teknik şef, atölye şefi, teknik amir, teknik uzman, grup başmühendisi, başmühendis, başmimar, mühendis, mimar, şehir plancısı ve veteriner pozisyonlarında bulunan sözleşmeli personelin, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı Cetvele göre yararlanmakta oldukları ek ödeme oranına 12 puan ilave edilir.

Şeflerin özel hizmet tazminatı

MADDE 29- (1) Şef kadrolarında bulunanların 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zara ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (II) ve (III) saydı Cetvelde dereceleri itîbanyla yararlanmakta oldukları tazminat oranlarına 10 puan ilave edilir.

Koruma ve güvenlik görevlilerinin ek ödeme oranı

MADDE 30- (1) Koruma ve güvenlik görevlisi kadro ve pozisyonlarında bulunan personelin. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eldi (I) sayılı Cetvele göre yararlanmakta oldukları ek ödeme oranına 8 puan ilave edilir. Bunlardan silahlı olarak görev yapanların ek ödeme oranlarına ayrıca 5 puan ilave edilir.

Sözleşmeli personel olarak istihdam edilen teknik personele ilave ücret

MADDE 31- (1) KIT'lerde 399 sayılı Kanım Hükmünde Kararname kapsamında sözleşmeli personel olarak İstihdam edilen ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara ilişkin Karara ekli (II) sayılı Cetvelin “E- Teknik Hizmetler” bölümünün 6 ncı sırasında ek özel hizmet tazminatı ödenmesi öngörülen yerlerde fiilen çalışanlardan;

a)Grup başmühendisi, başmühendis, başmimar, mühendis, mimar, şehir plancısı, jeolog, hidrolog, hidrojeolog, fizikçi, jeofizikçi, kimyager, biyolog, teknik amir, teknik şef atölye şefi, teknik uzman ve jeomorfolog pozisyonlarında bulunanlara en yüksek Devlet memuru aylığının %3’ü,

b)Başeksper, eksper, topograf ve tekniker pozisyonlarında bulunanlara en yüksek Devlet memuru aylığının %2’si,

c)Başteknisyen, teknisyen, teknik ressam ve sürveyan pozisyonlarında bulunanlara en yüksek Devlet memuru aylığının %1,2’si,

oranında çalıştıkları her gün için ilave ücret ödenir. İlave ücretin kimlere ödeneceği, iş programlan vc çalışma mahallerinin özellikleri dikkate alınarak, üçer aylık dönemler itibarıyla ilgili birim amirlerince belirlenir. Ödemeler görevin filen yerine getirilmesinden sonra üçer aylık dönem sonlarında yapılır. Üçer aylık dönemler itibarıyla ödenecek toplam ilave ücret tutan, (a) bendinde belirtilenler İçin %60’ı, (b) bendinde belirtilenler için %40’ı ve (e) bendinde belirtilenler için ise %24’ü geçemez.

(2) Ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışanlar ile proje süreleriyle sınırlı olarak çalışanlar hariç olmak üzere birinci fıkrada sayılan unvanlı pozisyonlarda ilgili mevzuatı uyarınca istihdam edilen sözleşmeli personelden ilgili mevzuatı veya sözleşmesi uyarınca benzeri mahiyette ödeme yapılmayanlar hakkında da birinci fıkra hükmü aynı usul ve esaslar çerçevesinde uygulanır.

Cuma namazı izni

MADDE 32- (1) Kamu görevlilerine cuma namazı saatlerinde izin verilmesine ilişkin 2016/1 sayılı Başbakanlık Genelgesinin uygulanmasına devam edilir.

Hac izni

MADDE 33- (1) Diyanet İşleri Başkanlığınca yapılan hac kurası sonucu hacca gitmeye hak kazandığı halde kullanabileceği yasal izni kalmayan kamu görevlileri hac süresince ücretsiz izinli sayılırlar.

İtfaiye personeli

MADDE 34- (1) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Kanunun 71 inci maddesi hükmü, yangın söndürme çalışmalarına bilfiil katılmış olan ve bu çalışmalar sırasında ölen, malûl olan veya engelli hâle gelen itfaiye personeli hakkında da aynı usul ve esaslar dahilinde uygulanır.

Hizmet tahsisli konutlar

MADDE 35- (1) Hizmet tahsisli konutlardan yararlanma süreleri, yararlanılan konutun yeri ve nitelikleri dikkate alınarak idarelerince sıra tahsisli konutların tahsisine esas puanlamada dikkate alınmayabilir.

Aile yardımı ödeneğinden geriye dönük yararlanma

MADDE 36» (1) Aile yardımından yararlanılabilecek eş ve çocuk durumunda meydana gelen değişiklikleri daha sonraki tarihlerde bildiren personele, ilgili mevzuatı uyarınca aile yardımı ödeneği verilmesi koşullanılın mevcut olması ve 01/10/2021 tarihinden öncesine taşmaması kaydıyla, anılan bildirime dayanılarak aile yardımı ödeneğinden yararlanabileceği tarihten önceki üç aya kadar olan dönem için de aile yardımı ödenekleri verilir.

Fazla çalışma ücreti ödemeleri

MADDE 37- (1) Bu Toplu Sözleşmenin geneline ve hizmet kollarına ilişkin bölümlerinde yer alan hükümler uyarınca fazla çalışma ücreti ödenenlere, diğer mevzuatta öngörülen fazla çalışma ücreti ödenmesine ilişkin hükümler uygulanmaz.

Kreş hizmeti

MADDE 38- (1) Kamu kurum ve kuruluşları, imkanları çerçevesinde personeline kreş hizmeti sunma, kalitesini ve kapasitesini artırma konusunda ihtimam gösterir.

Tabiplere ek ödeme

MADDE 39» (1) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında ayrıca ek ödeme yapılmayacağı belirtilenler hariç olmak kaydıyla, Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfına dahil tabip ve diş tabibi kadro ve pozisyonlarında bulunanların, aynı Kanun Hükmünde Kararnameye göre yararlanmakta oldukları ek ödeme oranına 12 puan ilave edilir.

Engelli çocuk aile yardımı

MADDE 40- (1) İlgili mevzuat ve bu Toplu Sözleşme hükümleri uyarınca çocuklar için verilmekte olan aile yardımı ödeneği, Erişkinler İçin Engdlilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre eıı az %40 engelli olan veya Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmeliğe ekli 3 sayılı tabloya göre bu oran ve üzerine denk özel gereksinim durumu olan çocuklar için %50 artırımlı olarak ödenir.

Avukatlara yol tazminatı verilmesi

MADDE 41- (1) 8/5/1991 tarihli ve 3717 sayılı Adli Personel ile Devlet Davalarını Takip Edenlere Yol Gideri ve Tazminat Verilmesi ile 492 Sayılı Harçlar Kanununun Bir Maddesinin Yürürlükten Kaldırılması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinde öngörülen görevleri ifa etmeleri kaydıyla;

a) 657 sayılı Kanuna tabi olarak, Avukat, Müşavir Avukat unvanlı kadrolarda bulunanlar ile Hukuk Müşaviri veya 1. Hukuk Müşaviri unvanlı kadrolarda bulunanlardan avukatlık ruhsatına sahip olup kuramlarım yargı mercilerinde temsil yetkisine haiz olanlara,

b) 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (II) sayılı Cetvelde yer alan avukat pozisyonlarında bulunanlardan kuramlarım yargı mercilerinde temsil yetkisini haiz olanlara,

c) 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası çerçevesinde Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulmuş olan “Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslara göre vize edilmiş Avukat unvanlı pozisyonlarda tam zamanlı sözleşmeli personel olarak çalışanlara,

ç) Mahalli idarelerde ilgili mevzuatına göre avukat ve hukuk müşaviri kadro unvanına ilişkin görevlerde sözleşmeli personel olarak görev yapanlara,anılan maddede hazine avukatları için öngörülen yol tazminatı; aynı miktar, usül ve esaslar dahilinde ödenir.

Misafirhanelerden yararlanma

MADDE 42- (1) Tedavi maksadıyla memuriyet mahalli dışına giden memur ve eşi ile bakmakla yükümlü olduğu ana, baba ve çocukları misafirhanelerden imkanlar nispetinde yararlandırılırlar.

(2) Memurların bakmakla yükümlü olduğu çocuklarından yükseköğrenim görmekteyken sınav veya en fazla bir ay sürecek zorunlu staj sebebiyle memuriyet mahalli dışına gidenler, sınava gireceklerini veya Öğrenim stajının zorunlu olduğunu belgelendirmek kaydıyia kamu kuramlarınca işletilen misafirhanelerden imkanlar dahilinde kurum personeli tarifesi üzerinden faydalandırılırlar.

Biyologlara ek özel hizmet tazminatı

MADDE 43- (1) 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (II) sayılı Cetvelin “(E) Teknik Hizmetler’ bölümünün 6 ncı sırasında kimyagerler için öngörülen ek özel hizmet tazminatından, biyolog kadrolarında bulunanlardan anılan sırada yer alan personelle birlikte açık çalışma mahallelindeki çevresel etki değerlendirmesi çalışmalarına katı lanlar da aynı esas ve usuller çerçevesinde yararlandırılır.

Helal gıda

MADDE 44- (1) Helal gıda sertifikalı ürünlere ilişkin alt yapının kurulmasıyla eşgüdümlü olarak kamu kurum ve kuruluşlarınca yemek hizmeti sunulmasında bu ürünlerin kullanımına ihtimam gösterilir.

Engelli kamı görevlilerine yönelik düzenlemeler

MADDE 45- (1) Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmakta olan engelli kamu görevlilerine yönelik olmak üzere;

a)Yürütmekte oldukları görevlerine intibaklarını ve mesleki verimliliklerini arttırmak üzere mesleki uyum eğitimleri düzenlenmesi,

b)Engelliliklerinden kaynaklanan dezavantajlı durumların asgariye indirilmesi amacıyla fiziki çalışma koşullarının iyileştirilmesi,

e) Memuriyet mahalli dışında eğitim, kurs, seminer ve benzeri çalışmalar için görevlendirilmesi ve gerekli olması halinde kuramca refakatçi görevlendirilmesi,

ç) Kamu konutlarından yararlanmada pozitif ayrımcılık sağlanması,

amacına dönük olarak gerekli tedbirlerin alınması hususunda ihtimam gösterilir.

Aile yardımı Ödeneği

MADDE 46- (1) 657 sayılı Kanunun 202 ncı maddesi uyarınca eş için “2134” olarak uygulanan aile yardımı ödeneği gösterge rakamı “2273” olarak uygulanır.

Ek Özel hizmet tazminatı

MADDE 47- (1) Müze araştırmacısı ve sanat tarihçisi unvanlı kadrolarda bulunanlar, 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (II) sayılı Cetvelin “(E) Teknik Hizmetler” bölümünün 6 net sırasında arkeologlar için öngörülen ek özel hizmet tazminatından aynı esas ve usuller çerçevesinde yararlandırılır. 

Sözleşmeli personelin, harcırahı

MADDE 48- (1) 6245 sayılı Harcırah Kanununun sürekli görev yolluğuna irişkin hükümleri, aynı Kanuna tabi idarelerde ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışan sözleşmeli personel hariç olmak üzere, sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilenlerden mevzuatı veya sözleşmesi uyarınca sürekli görev yolluğu ödenmeyenler hakkında 5 inci derece kadrolu memur için tespit olunan gündelik tutan esas alınarak uygulanır.

(2) 6245 sayılı Kanunun 49 uncu maddesine ilişkin hükümleri, birinci fıkra kapsamında bulunan personelden mevzuatı veya sözleşmesi uyarınca anılan maddede belirtilen tazminattan yararlanamayanlar hakkında da uygulanır. Ancak, söz konusu personel hakkında 49 uncu madde hükümlerinin uygulanmasında, 5 inci derece kadrolu memur için tespit olunan gündelik tutan esas alınır.

Görev değişikliklerinde aylığa hak kazanma

MADDE 49-(l) Devlet memurlarından daha yüksek aylık öngörülen başka kadrolara görev veya unvan değişikliği suretiyle atananların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 167 nci maddesi uyarınca aylığa hak kazanmalarında, anılan maddede yer alan “görevine başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren” ibaresi, “görevine başladığı tarihten itibaren” şeklinde uygulanır.

Gassal unvanlı kadrolarda bulunanların zam puanları

MADDE 50- (1) Gassal unvanlı kadrolarda bulunanlara 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara göre ilave 500 puan iş güçlüğü zammı ödenir.

Ek gösterge çalışması

MADDE 51- (1) Kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak 3600 ek gösterge düzenlemesi dahil olmak üzere ek göstergelere ilişkin çalışma, yetkili konfederasyonun katkı ve katılımıyla 2022 yılı içerisinde tamamlanacaktır.

Sözleşmeli personel istihdamına ilişkin çalışma

MADDE 52- (1) Kamu kurum ve kuruluşlarının görüşü alınarak, sözleşmeli personel mevzuatında düzenleme yapılması suretiyle sözleşmeli personelin statülerinin yeniden belirlenmesine ilişkin çalışma, yetkili konfederasyonun katkı ve katılımıyla 2022 yılı içerisinde tamamlanacaktır.

İdari büro görevlisi ile idari destek personelinin ek ödemesi

MADDE 53- (1) 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi uyarınca idari büro görevlisi ve idari destek personeli unvanlı sözleşmeli personel pozisyonunda istihdam edilenlerin 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre yararlanmakta oldukları ek ödeme oranına 10 puan ilave edilir.

Prof. Dr. Vedat BİLGİN

Kamu İşveren Heyeti Başkanı

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı

Ali YALÇIN

Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti Başkanı

MEMUR-SEN Genel Başkası

KAMU GÖREVLİLERİNİN GENELİNE VE HİZMET KOLLARINA YÖNELİK MALİ VE SOSYAL HAKLARA İLİŞKİN 2022-2023 - 2022

Start date: → 2022-01-01
End date: → 2023-12-31
Ratified by: → Ministry
Public/private sector: → Kamuda
Concluded by:
Names associations: → 
Names trade unions: →  SAĞLIK-SEN Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası, KÜLTÜR MEMUR-SEN Kültür Turizm ve Sanat Çalışanları Sendikası, EĞİTİM BİR-SEN Eğitimciler Birliği Sendikası

TRAINING

Training programmes: → Hayır
Apprenticeships: → Hayır
Employer contributes to training fund for employees: → Hayır

SICKNESS AND DISABILITY

Provisions regarding return to work after long-term illness, e.g. cancer treatment: → Hayır
Paid menstruation leave: → Hayır
Pay in case of disability due to work accident: → Hayır

HEALTH AND SAFETY AND MEDICAL ASSISTANCE

Medical assistance agreed: → Hayır
Medical assistance for relatives agreed: → Hayır
Contribution to health insurance agreed: → Hayır
Health insurance for relatives agreed: → Hayır
Health and safety policy agreed: → Hayır
Health and safety training agreed: → 
Protective clothing provided: → 
Regular or yearly medical checkup or visits provided by the employer: → 
Monitoring of musculoskeletal solicitation of workstations, professional risks and/or relationship between work and health: → 
Funeral assistance: → Hayır

WORK/FAMILY BALANCE ARRAGEMENTS

Job security after maternity leave: → 
Prohibition of discrimination related to maternity: → 
Prohibition to oblige pregnant or breastfeeding workers to perform dangerous or unhealthy work: → 
Workplace risk assessment on the safety and health of pregnant or nursing women: → 
Availability of alternatives to dangerous or unhealthy work for pregnant or breastfeeding workers: → 
Time off for prenatal medical examinations: → 
Prohibition of screening for pregnancy before regularising non-standard workers: → 
Prohibition of screening for pregnancy before promotion: → 
Facilities for nursing mothers: → Hayır
Employer-provided childcare facilities: → Evet
Employer-subsidized childcare facilities: → Hayır
Monetary tuition/subsidy for children's education: → Hayır

GENDER EQUALITY ISSUES

Equal pay for work of equal value: → Hayır
Discrimination at work clauses: → Hayır
Equal opportunities for promotion for women: → Hayır
Equal opportunities for training and retraining for women: → Hayır
Gender equality trade union officer at the workplace: → Hayır
Clauses on sexual harassment at work: → Hayır
Clauses on violence at work: → Hayır
Special leave for workers subjected to domestic or intimate partner violence: → Hayır
Support for women workers with disabilities: → Hayır
Gender equality monitoring: → Hayır

EMPLOYMENT CONTRACTS

Severance pay after 5 years of service (number of days' wages): → The CBA explicitly refers to the law days
Severance pay after one year of service ((number of days' wages): → The CBA explicitly refers to the law days
Part-time workers excluded from any provision: → Hayır
Provisions about temporary workers: → Hayır
Apprentices excluded from any provision: → Hayır
Minijobs/student jobs excluded from any provision: → Hayır

WORKING HOURS, SCHEDULES AND HOLIDAYS

Provisions on flexible work arrangements: → Hayır

WAGES

Wages determined by means of pay scales: → No
Adjustment for rising costs of living: → 

Wage increase

Wage increase: → 7.0 %
Wage increase starts: → 2023-01

Premium for overtime work

Premium for hardship work

Allowance for seniority

Allowance for seniority after: →  years of service

Meal vouchers

Meal allowances provided: → Hayır
Free legal assistance: → Hayır
Loading...