This page was last updated on:
2023-12-31
Emeklilik Hakları
İş Kanunu tam emeklilikveyaşlılıködeneğisağlar. Tamemeklilik için, birişçinin(memurlar ve serbestçalışan kişiler için9000gün) en az7.200gün çalışmış olması ve60yaşını doldurmuşolması gerekir (kadınlariçin 58 yaş). Emeklilik yaşı kademeli olarak,erkekler için 2046 tarihinden itibaren ve kadınlar için ise 2048 tarihinden itibaren 65yaşına kadaryükselecektir. Yaşlılık ödemesinden, yaşlanmış olduğu tespit edilen, yaşlılıkveyamalullükaylığıiçinuygun olmayan, 50 yaşını dolduran işçiler (kadın ve erkek) faydalanabilir. Yaşlılıkaylığı, sigortalı işçininsonmaaşının % 2 si oranında ödenir ve çalışma dönemindeortalamamaaşının en fazla % 90 kadar ödenir. İşçi 1 Ekim 2008öncesisigortalıise,özel birhesaplama yöntemiuygulanır. Yaşlılık aylığı topluolaraködenir.
(5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Md. 28-31, 2006)
Bağımlı Olanlar / Geride Kalanlar için Tazminat
Sosyal Sigortalar Kanunun, ölüm sonrası geride kalanlar (dul olan eş, çocuklar ve ebeveynler) için hükümleri vardır. Ölüm tazminatı, ölen işçinin emekli olması ya da malulen bir emekliği bulunması veya yaşlılık aylığı almaya hak kazanmış olması şartıyla ödenir. Sigortalı kişinin en az beş yıl sigortalı olması ve en az 900 gün prim ödemiş olması gerekir veya en az 1.800 gün sigortalı olması koşulu geçerlidir. Ölen işçinin, aldığı veya almaya hak kazandığı emekliliğin % 50'si dul eşine ödenir. Eğer çocuğu yoksa veya dul eşi çalışmıyor ise, bu oran % 75’e kadar yükselir. Ölen işçinin aldığı veya almaya hak kazanmış olduğu emekliliğin % 25'i, aylığa müstahak yetime (tam yetim için % 50’si) ödenir. Bağımlı ebeveynlere de emekliliğin % 25’i verilir. Tüm dul ve yetim hakları, ölen işçinin aldığı ya da almaya hak etmiş olduğu emekliliğin % 100’ünü geçemez.
(5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Md. 32-33, 2006).
Maluliyet Yardımı
Malulen emeklilik, _sürekli kalıcı iş göremezlik durumunda (normal kazanma gücünün en az % 60′ınıkaybetmesi durumunda) ödenir. Ayrıca en az 10 yıldan beri sigortalı olup, toplam 1800 günsigorta primi ödemiş olma şartı da bulunmaktadır. Sürekli bakım gerektiğinde, tam emeklilik (% 100) ödenir. Ancak, normaldurumlarda, maluliyet emekliliği süreklibakıma muhtaçbir kişininortalamaendekslenmişkazancının % 70'dir. _Malul olan _işçi, _1 Ekim 2008sonrasısigortalıise, maluliyet tazminatı,_yaşlılık emekliliğine benzer şekilde hesaplanır ki, bu _sigortalıişçininsonmaaşının % 2’sidir ve maksimumkapsamasüresi kadardır.
(5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Md. 26-27, 2006 ve ISSAÜlke Profili).
Sosyal güvenlik ile ilişkin düzenlemeler
-
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu / Unemployment Insurance Law No. 4447
